Dobra praktyka branżowa w operacjach związanych z gazem łupkowym
13.03.2013
Operacje
W tym roku zostały opublikowane dwa przewodniki Najlepszej Praktyki: pierwszy przez firmę Det Norske Veritas (DNV), która jest globalnym dostarczycielem wiedzy na temat zarządzania ryzykiem, a drugi przez UK Onshore Operators Group (UKOOG), organizację reprezentującą przybrzeżnolądowy przemysł naftowy i gazowy w Zjednoczonym Królestwie (Wielkiej Brytanii).
Oba przewodniki koncentrują się na aspektach technicznych, włączając w to, ale nie tylko, zarządzanie ryzykiem - zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa, szczelność odwiertu, zużycie oraz uzdatnianie i odprowadzanie wody. Przewodniki te poruszają też kwestie prawne. Podczas gdy praktyka rekomendowana przez DNV zawiera rozdział dotyczący "Kontaktu z udziałowcami i zaangażowaniu społeczeństwa", wskazówki wydane przez UKOOG wyraźnie wzywają do szeroko pojętej przejrzystości w stosunku do operacji, zagrożeń oraz zarządzania ryzykiem, a także do ujawniania składu płynów szczelinujących.
Zarządzanie ryzykiem w przemyśle i operacjach gazu łupkowego
W styczniu 2013 r., firma Det Norske Veritas AS (DNV) wydała wskazówki i rekomendacje dla ochrony i bezpieczeństwa ludzi i środowiska podczas wszystkich faz działalności i operacji na terenach objętych eksploatacją gazu łupkowego. DNV stwierdza, że Rekomendowana Praktyka (RP) może służyć jako dokument informacyjny do niezależnej oceny i weryfikacji. RP jest adresowana przede wszystkim do operatorów i osób z nadzoru. (Link)
RP udziela, między innymi, rekomendacji na temat:
- zarządzania w kwestiach ochrony zdrowia i bezpieczeństwa
- zarządzania w dziedzinie zagrożeń środowiska
- aspektów ryzyka związanego z odwiertami
- pozyskiwania, transportu, przechowywania oraz zużycia wody i energii
- rozwoju i zastosowania nowej i już istniejącej infrastruktury
RP dostarcza również zestawu rekomendacji na temat kontaktu z udziałowcami oraz zaangażowania społeczeństwa. Ten rozdział RP w dużej mierze opiera się na Podręczniku Najlepszej Praktyki "Działania pomocowe i edukacja przy projektach związanych z przechowywaniem dwutlenku węgla" (ang. Best Practices Manual "Public Outreach and Education for Carbon Storage Projects") wydanym w styczniu 2010 r. przez amerykańskie National Technology Laboratory (NETL) (pol. Narodowe Laboratorium Technologiczne), który jest zalecany jako źródło dalszych i bardziej szczególowych informacji.
Wskazówki dotyczące przybrzeżnolądowych odwiertów gazu łupkowego w Zjednoczonym Królestwie
Wskazówki te, wydane w lutym 2013 r., dotyczą wszystkich przybrzeżnolądowych odwiertów gazu łupkowewgo w Zjednoczonym Królestwie, a ich celem jest uzupełnienie już ustalonych rekomendacji dla brytyjskiego przemysłu naftowego i gazowego (Oil and Gas UK guidelines). Wskazówki te ograniczają się do faz poszukiwawczych oraz oceny rozwoju przemysłu gazu łupkowego. Dalsze poprawki zostaną oparte o doświadczenia uzyskane podczas fazy pilotażowej. Będą one konieczne w ostatecznej fazie operacji (produkcji) przewidywanej w procesie rozwoju eksploatacji gazu łupkowego. (Link)
UKOOG koncentruje się na "Przestrzeganiu przepisów" oraz na "Projektowaniu i konstrukcji odwiertów", a także porusza natępujące tematy: "Operacje szczelinowania i fazy zwrotnej (flow-back)", "Zarządzanie środowiskowe" oraz "Płyny szczelinujące i gospodarowanie wodą".
Wskazówki te zalecają daleko posuniętą przejrzystość i ujawnianie informacji. Podkreśla się, "… że operatorzy powinni wyjaśniać swe praktyki związane z wierceniami, planami szczelinowania oraz praktyki operacyjne, włącznie z kwestiami dotyczącymi zagrożeń dla środowiska, bezpieczeństwa i zdrowia, oraz jakie działania podejmowane są w tej dziedzinie." Mówiąc bardziej szczegółowo, zaleca się:
Publiczne ujawnianie składu płynów szczelinujących
Operatorzy opublikują na stronie internetowej UKOOG, www.ukoog.org.uk, jakie chemiczne dodatki zawarte w płynach szczelinujących stosowane są w poszczególnych odwiertach. Wzór formularza udostępniającego dane jest zamieszczony w uzupełnieniu do wskazówek.
Ujawnienie składu płynów zwrotnych
Operatorzy powinni udostępnić następujące informacje:
- objętość szacowaną i właściwą płynów, które mają być odzyskane podczas fazy zwrotnej (flow-back)
- oczekiwane wielkości, napięcia i temperatury odzyskiwania płynów i produkcji
- analizę składu wody
- analizę mineralogiczną wody
- wszelkie stwierdzone problemy z zanieczyszczeniem
- dane o jakichkolwiek płynach skażonych radioaktywnie
- proponowaną metodę obchodzenia się z odzyskanymi płynami włącznie, ale nie tylko, z wymogami zbiorników, rurociągu, spalaniem, czasem okresu powracania i przechowywania płynu, recyklingiem oraz ponownym zastosowaniem płynów do innych celów
- proponowaną metodę odprowadzania odzyskanych płynów do miejsca docelowego
- proponowaną objętość płynów zwrotnych przeznaczonych do recyklingu i ponownego użycia
- zatwierdzenie prawne i dokumenty potwierdzające zgodność z prawem
Przechowywanie płynów
Operatorzy powinni udostępnić następujące dokumenty:
- obsługi technicznej
- dane dotyczące czyszczenia zbiorników i odprowadzania odpadów
- dane o objętości i składzie chemicznym wszystkich płynów przechowywanych w danej lokalizacji.
SHIP jest wdzięczny za poparcie udzielone przez Instytut Nauk Geologicznych Polskiej Akademii Nauk (ING PAN) i wersje polskie zamieszczonych tekstów.