Kampania informacyjno-edukacyjna Razem o łupkach z impetem wkroczyła w rok 2014. Sytuacja wokół gazu łupkowego dynamicznie się rozwija – zmiany w Ministerstwie Środowiska i nowy etap polityki prołupkowej w Polsce, a także ustalenia Parlamentu Europejskiego postawiły przed programem nowe wyzwania.

Cel i idea kampanii Razem o łupkach, czyli programu aktywnej edukacji poprzez dialog społeczny, są realizowane z zamierzonym skutkiem i coraz większym rozmachem. Proces dialogu  w siedmiu powiatach nabiera intensywności. W kwietniu odbędzie się kolejna, siódma już tura spotkań Lokalnych Komitetów Dialogu. Do tej pory w spotkaniach wzięło udział ponad 750 osób. Uczestnicy, czyli mieszkańcy, przedstawiciele samorządów, inwestorów, koncesjonariuszy oraz wszystkie zainteresowane eksploatacją gazu łupkowego podmioty regularnie debatują nad kontrowersyjnymi zagadnieniami, ucząc się odnajdowania kompromisu i wspólnego wypracowywania stanowisk.

Nowa sytuacja to źródło i inspiracja wielu nowych tematów do dyskusji. Nieprzerwanie od paru miesięcy działa Live Chat z Ekspertem, czyli rozmowy na żywo ze specjalistami z dziedzin związanych z eksploatacją gazu łupkowego. Do tej pory użytkownicy serwisu mogli „spotkać” się z adwokatem, geologiem, ekspertem ds. rynku gazu łupkowego oraz oczyszczania wody. Łącznie wszystkie dyskusje trwały 80 h.

Prężnie działa serwis razemolupkach.org, który codziennie dostarcza świeże informacje o projekcie, doniesieniach prasowych, raportach i zmianach w prawie. Naszą stronę odwiedziło prawie 50 tys. osób, z czego większość robi to regularnie, wysłano 38 newsletterów, które dotarły do około 10 tys. osób. W serwisie pojawiło się ponad 650 wpisów, artykułów i raportów.

Zespół projektowy aktualnie skoncentrowany jest na organizacji konkursu fotograficznego skierowanego do uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Wernisaż prac konkursowych oraz podsumowanie działań wszystkich Lokalnych Komitetów Dialogu nastąpi podczas siedmiu konferencji podsumowujących na jesieni br.

RAZEM O ŁUPKACH

„Razem o łupkach” - program aktywnej edukacji ekologicznej oraz kampania informacyjna w zakresie procesu wydobywania gazu łupkowego oparta o model partycypacji społecznej - przygotowany został w odpowiedzi na realne potrzeby lokalnych społeczności oraz na bardzo ograniczoną ilość rzetelnych źródeł informacji na temat gazu łupkowego.

ZAŁOŻENIA PROGRAMU

W Polsce wykonano dopiero ułamek zaplanowanej części odwiertów dla oszacowania zasobów gazu łupkowego, pomimo tego od początku prac pojawiają się tarcia między firmami, samorządem i lokalnymi społecznościami. Zasadniczym czynnikiem stojącym u podstaw tych konfliktów jest obawa mieszkańców przed negatywnymi skutkami środowiskowymi zarówno poszukiwań, jak i wydobycia tego surowca. Obawy te potęgowane są przez niski poziom wiedzy przedstawicieli społeczności lokalnych w tym zakresie oraz brak narzędzi edukacji ekologicznej i dialogu, narzędzi które ten stan mogłyby poprawić.

Proponowanym rozwiązaniem problemu jest aktywizacja i edukacja mieszkańców, którzy wyposażeni zostaną w wiedzę i narzędzia niezbędne do oceny działań inwestora oraz zagrożeń wynikających z wydobywania gazu z łupków. Przekazywanie wiedzy oraz umiejętności samoorganizacji mieszkańców nastąpi poprzez udział w Lokalnych Komitetach Dialogu (LKD) oraz innych, skupionych wokół tego problemu zadaniach edukacyjnych. W założeniach programu przewidziano organizację 7 komitetów w powiatach: kartuskim, lęborskim, wejherowskim (woj. pomorskie), radziejowskim, rypińskim (woj. kujawsko-pomorskie) oraz braniewskim i elbląskim (woj. warmińsko-mazurskie).

Partnerami regionalnymi przedsięwzięcia są: Toruńskie Stowarzyszenie Ekologiczne "Tilia" oraz Warmińsko-Mazurska Agencja Energetyczna Sp. z o.o., organizacje, których doświadczenie w działaniach edukacyjnych oraz wiedza z zakresu ekologii i energetyki znacząco wesprze realizację projektu „Razem o łupkach”. Oddolna inicjatywa przeprowadzenia programu „Razem o łupkach” gwarantuje nie tylko jego niezależność ale i wiarygodność oraz zachowanie obiektywizmu i równowagi w zakresie wrażliwej tematyki: społeczno-ekonomiczno-środowiskowej.

DIALOG ZAMIAST PROPAGANDY

Metodyka działań proponowanych w projekcie opiera się na innowacyjnym połączeniu aktywnej edukacji ekologicznej oraz działań, partycypacyjnych i świadomego kształtowania procesów oraz treści uczenia się i nabywania wiedzy, kompetencji i umiejętności. Dzięki zaangażowaniu społecznym, partycypacji efektywność procesu informacji i edukacji wzrośnie niewspółmiernie w stosunku do innych, alternatywnych metod komunikacji. Zamiast gotowego przekazu edukacyjnego, zawierającego z góry ustalone treści i metody, przekazywanego następnie biernym odbiorcom, proponujemy podejście aktywne, oparte na oddolnym zaangażowaniu uczestników w proces edukacyjny. Dzięki wykorzystaniu metod dialogowych i partycypacyjnych w procesie uczenia się możliwe jest trafniejsze zdiagnozowanie potrzeb edukacyjnych, oczekiwań, wymagań i interesów społeczności lokalnych.

To z kolei pozwala na lepsze dopasowanie przekazywanych treści do faktycznych potrzeb mieszkańców. Stąd też kluczowym narzędziem wykorzystywanym w proponowanym procesie edukacyjnym są Lokalne Komitety Dialogu, gdyż właśnie szeroko pojęty dialog ma być głównym sposobem wzajemnego uczenia się i nabywania potrzebnych kompetencji i wiedzy. Opierając się na podejściu partycypacyjno-dialogowym jako narzędziu aktywnej edukacji ekologicznej odwołujemy się do sprawdzonych wzorców i dobrych praktyk, wykorzystywanych z sukcesem od wielu lat w innych krajach i coraz popularniejszych ostatnio także w Polsce.

Takie podejście ma wyjątkową zaletę w przypadku bardzo wrażliwego tematu jakim jest gazu łupkowy. Pozwala na samodzielne, nie ograniczone przez organizatorów, wyrobienie indywidualnych opinii i dochodzenie do potrzebnych informacji przez samych uczestników. Jest to szczególnie ważne, gdy weźmie się pod uwagę kontrowersyjny charakter tematyki oraz brak konsensusu wśród ekspertów. Dlatego w przygotowanym rozwiązaniu kwestie treści programowych pozostają otwarte, by to sami uczestnicy projektu mogli dookreślić, jakiego rodzaju informacje, wiedza i umiejętności są im potrzebne.

INFORMACJE DODATKOWE

Wszelkie informacje na temat programu znaleźć można w serwisie informacyjnym: razemolupkach.org
Okres trwania programu: 01.04.2013 – 21.12.2014.

"Razem o Łupkach" jest projektem finansowanym ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie oraz trzech Regionalnych Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku, Toruniu i Olsztynie.